Springfield, MA Diyanet İmam Buhari Camii

Toplumların manevi ve kültürel kimliklerinin korunmasında, birlik ve beraberliklerinin tesisi ve canlı tutulmasında ibadethaneler büyük rol oynar. Bu nedenledir ki rehberimiz, Efendimiz Resulullah (sas) Medine’ye hicretinde şehre girmeden önce birkaç günlüğüne konakladığı Kuba’da hemen küçük bir mescit yaptırır. İlk cuma namazı burada kılınır. Şehre vardıktan sonra da çok vakit kaybedilmeden, bugünkü Mescid-i Nebevi’nin bulunduğu alanda bir mescid inşa edilir. Peygamber Efendimiz (sas) vefatına kadar “devlet idaresinde ve orduların komutasındaki en üst düzey lider” sıfatı ile bütün devlet işlerini bu mescitte icra etmiştir. Mescid-i Nebevi sosyal hayatın merkezinde, sorunların görüşülüp çözüme kavuşturulduğu bir mekandır aynı zamanda. Arınmanın ve ruhi gelişimin kısacası toplumsal dönüşümün inşa edildiği bir yuvadır, okuldur Mescid-i Nebevi.

Farklı kültür ve dinlerin hakim olduğu diyarlarda asimilasyona karşı, Mescid-i Nebevi’nin kuruluş ve icra ruhunu taşıyan kurum ve mekanların tesis edilmesi önemli ve zaruridir. Springfield, MA’daki Diyanet İmam Buhari Camii de bu vizyon ve hayalin ürünüdür.

Caminin Kuruluş Süreci 

“Melting pot” olma özelliğindeki Amerikan yaşam tarzının, gerekli tedbirler alınmazsa, gelecek nesillerin milli ve kültürel kimliklerini eritebilecek olması gerçeği, buradaki Türk toplumunu organize olup, 2006 yılında Turkish American Society of Western Massachusetts derneğini kurmalarına teşvik etti.

Hemen ardından 1864 yılında yapılmış ve cemaatinin azalması sonucu kapanarak satışa çıkarılmış olan, oldukça eski bir kilise binası dernek olarak satın alınıp, restore edilerek içine girildiğinde huzur veren ışıl ışıl bir camiye dönüştürüldü. 

Kilise binasının oldukça yüksek, yarı kubbeli bir tavana ve bu tavanı destekleyen sütunlara ve hanımlar için tahsis edilebilecek geniş bir balkon katına sahip olması, klasik bir cami havası oluşturmasında çok etkili oldu. Kiliseye ait sanat eserleri ve orjinal pencere vitraylarında herhangi bir resim ve sembol olmadığı için oldukları şekilde muhafaza edildi. Duvarlara işlenen tezhipli hat süslemeleri ve halılar için seçilen renklerle de cami içinde huzur verici bir atmosfer oluşturuldu. 

Binanın ön cephesindeki yarı minare yapısındaki kulesine, Türkiye’den getirilip yerleştirilen alemin hilali ise buranın bir cami olduğunun görsel simgesi oldu. Arazi üzerindeki iki katlı ev, üst katı imamın dairesi olarak, alt katı ise, sınıflar, ofis, mutfak ve banyodan oluşan dernek dairesi olarak restore edildi. En son 2022 yılında, caminin bodrum katında, iftarlar ve diğer programlardaki ikramların hazırlanacağı mutfak bölümü inşa edildi.

Türk gurbetçilerinin maddi destekleriyle alınan caminin kalan borcu Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 2010 yılında ödenerek tamamlandı ve camiye Türkiye’den imam tayin edildi. Halen caminin tüm masrafları bölgedeki hayırsever gurbetçilerin bağış ve aidatlarıyla karşılanmaktadır.

Günümüze Kadar Camide Yapılan Faaliyetler

Cuma günleri yetişkin hanımlara, hafta sonları ise 60 kişiyi aşan Türk öğrencilere ve sayısı 20’yi bulan Somalili öğrencilere Kur’an ve Din Bilgisi dersleri verilmektedir. Her dönem sonunda öğrencilerin sergiledikleri mezuniyet programlarında, Türk ve İslam tarihinin önde gelen şahsiyetleri tanıtılmakta, Türk edebiyatının güzel örneklerinden derlenen şiirlerle ve hazırlanan kısa skeçlerle milli ve manevi değerlerin gençlerin ruhunda diri tutulması hedeflenmektedir. 

Caminin tıka basa dolduğu kandil gecelerinde ve bayramlarda özel programlar hazırlanmakta, cami cemaatinin gönüllüleriyle düzenlenen iftar ve sahur yemekleri, mukabele ve teravih namazları ile Ramazan ayı birlik ve beraberlik içinde ihya edilmektedir.

Yazları düzenlenen geleneksel piknik ve şenlikler, civarda yaşayan Türk toplumunun bir araya gelmesine vesile olmakta ve bu pikniklere davet edilen kilisenin eski müdavimleri ve Amerikalı komşularla sıcak ilişkiler kurulmaktadır. Muharrem ayında komşulara dağıtılan aşurelerle gönül bağları kurmaya gayret edilmektedir. Bölgedeki kilise rahipleri cemaatleriyle, lise öğretmenleri öğrencileriyle beraber camiyi ziyaret etmektedir. Bu ziyaretlerde İslam’ın temel prensiplerini tanıtıcı sunumlar yapılmakta ve ayrıca davet üzere gidilen bazı kiliselerde de kısa tanıtımlar düzenlenmektedir.

Toplumun hayrına hizmet edildiğini vurgulamak için kiliselerle beraber şiddet ve suçlara karşı ortaklaşa protesto gösterileri düzenlemektedir. Bölge polis şefi tarafından, eskiden suç oranının diğer yerlerden daha fazla olduğu bu mahallede, cami açıldıktan sonra suç oranının fark edilir derecede azaldığının, cami faaliyetlerinin bunda pozitif yönde katkısı olduğunun ifade edilmiş olması, caminin kuruluş misyonu doğrultusunda hizmet verdiğinin bir göstergesidir. 

Dernek bünyesinde, 2018 yılında, YTB’nin (Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı) sponsorluğunda, Türkçe, Türk Kültürü ve Tarih derslerinin verildiği küçük bir okul projesi de başlatılmıştır.

Sadece Yaratan’ın rızasını umarak O’nun yolunda sarf edilen bütün bu emeklerin, hem beraber yaşadığımız toplumun hem de kendi insanımızın, neslimizin kurtuluş, huzur ve saadetine vesile olması en büyük temennimizdir. 

Gayret bizden, başarı ve zafer Rabbimizden…

Ayşe Bayrak

2006-2023 Dönemi Dernek Hanımlar Kolu Başkanı

Mayıs 2023