8 Mart’ta kutlanan Dünya Kadınlar Günü veya genel kabul görmüş ismiyle Dünya Emekçi Kadınlar Günü, dünyanın çeşitli bölgelerinde farklı kadın kitlelerine ve sorunlarına hitap ediyor olsa da, genel anlamda, kadına saygı, minnettarlık, ekonomik, sosyal ve politik başarılarını takdir ve teşvik, onlara olan sevgiyi dile getirme fırsatının verildiği gün olarak lanse edilir.

Kayıtlara geçen ve bugünkü Kadınlar Günü kutlamalarına zemin hazırlayan ilk olay 1907’de, New York’da bulunan bir tekstil firmasındaki kötü çalışma şartlarını kınamak için 15 bin kadının yürüyüşe geçmesidir. Başlangıçta Şubat ayında yapılan bu kutlamalar, Mart ayında New York`da 123`ü kadın, 146 kişinin can verdiği feci yangın neticesinde ölenlerin anısına, Mart ayına alınmıştır.

Yangın

New York, Manhattan’da 10 katlı bir binanın 8., 9. ve 10. katlarında bulunan Triangle Shirtwaist adlı bir gömlek fabrikasında sayıları beşyüzü bulan göçmen çoğunluğu kadın işçi çalışmaktadır. Hafta içi günde 12, Cumartesileri de ekstra 7 saat çalışmaktadırlar. Ve haftalık 52 saat olan çalışma saatinin, toplam ücreti topu topu 15 dolardır.

25 Mart 1911 tarihinde Cumartesi öğleden sonra, gömlek kesimlerinin yapıldığı 8. katta yangın çıkar. Çıkışlardan biri yangın yüzünden kullanılamaz durumdadır. Diğeri ise hırsızlardan korunmak için mal sahibi tarafından kilitli tutulmaktadır. Bazı işçiler çatıya çıkıp bir kaçış ararlar, bazıları da asansörlerde sıkışıp kalırlar. Birkaç dakika içinde merdivenler de kullanılamaz hale gelir. Yangın merdiveni ise alevlerin sebep olduğu aşırı sıcaktan erir ve son çıkış ümidi de kaybolur. İtfaiye olay yerine gelir ama, onların merdivenleri ancak 6 veya 7. kata erişebilmektedir. Olay 123 kadın ve 23 erkeğin yangında ölmesi ile son bulur. En yaşlısı 43, en genci 14 yaşında kurbanların altısının kimlikleri 2011`e kadar belli olamamıştır.

Fabrika sahipleri Max Blanck ve Isaac Harris yangın başlar başlamaz arkalarına bile bakmadan binadan ayrılmışlardır. Mahkemede birinci ve ikinci dereceden adam öldürme suçuyla yargılansalar da daha sonra kasıtsız adam öldürmek suçundan hüküm giyerler. Blanck tutuklanır ancak yangın çıkış kapılarını kapattığı için sadece 20 dolar para cezası alır. Sigorta, fabrika sahiplerine 60 bin dolar para öder. Ölenlerin yakınları, sadece 75`er dolar tazminat alabilirler.

Dünden Bugüne

Bugün adalet, demokrasi ve insan haklarından dem vuran modern dünya ülkelerinde bile kadınlar hala erkeklerden daha düşük ücret alıyor ve hala ayrımcılığa maruz kalıyorlar. Mesela Amerika`nın maaş eşitsizliği açısından dünyanın en sorunlu ülkelerinden biri olduğunu biliyor muydunuz? Amerika`da aynı eğitim seviyesindeki kadınlar, erkek meslektaşlarından daha az ücretle çalışmaktalar. Araştırmalar gösteriyor ki Amerika’da erkeklerin kazandığı her bir dolara karşılık kadınlar 81 cent kazanıyor.

Zamanın  Aile ve İş Enstitüsü Başkanı Ellen Galinsky “Kadınlara yönelik önyargılar bir başka zamandan, bir başka ekonomik sistemden, bir başka aile yapısından kalma. Bu düşüncelere artık günümüzde yer yok.” dese de, modern dünya kadınlarının ücretleri uzun zaman gündemde olmaya devam edeceğe benziyor. Görünen o ki kadın erkek arasındaki ücret bakımından eşitlik şimdilik söylemlerden ibaret.

Rabia Yener

Mart 2017 / Cemaziyelahir 1438

Kaynakça;