“Arapça’da mevt, vefat, helâk gibi kelimelerle ifade edilen ölüm, hayatın karşıtı olup sözlükte hayatın sona ermesi anlamına gelir.”
Ölüm haktır ve herkesin başına gelecektir. Ancak bunun nerede, nasıl ve ne zaman olacağı belli değildir. Emr-i Hak vaki olunca artık dünyadaki tüm sıfatlarından sıyrılıp “cenaze” diye anılmaya başlayan kul için geride kalanlar son vazifelerini yapmakla sorumludur. Gayr-i Müslim bir ülkede yaşayanlar için bu, daha bir önem arz eder. Zira, gerek cenaze hizmeti veren yerler, gerekse cenazeye yapılması gereken son vazifeleri bilenler azınlıktadır. Bu noktada, Müslümanlarla birlikte olmanın ne kadar önemli ve gerekli olduğu bir kere daha hatırlanır. Hayattayken olduğu kadar, vefat esnasında da imdada yetişir Müslüman kardeşler. Yoksa, Allah muhafaza, kimsenin yerini bilmediği gayrimüslim mezarlığına usullerimiz dışında gömülmek işten bile değildir.
Yurt dışında bir yakını veya mümin kardeşi ölen kişilerin yapması gerekenlerse yaşanarak öğrenilebilen, başa gelince ancak anlaşılması mümkün olan şeylerdendir. Yurt dışında ölmek arzu edilen bir şey olmasa da, müjdeli hadisler imdadımıza yetişir ve yüreğimize su serper;
“Şüphesiz adam doğduğu yerden başka bir yerde öldüğü zaman cennette onun için, (önceki makamına ilaveten) doğduğu yerden ecelinin kesildiği yere kadar bîr mesafe ölçülür.”
İbn Mâce, Cenâiz, 61
Kişinin, öldüğü yerin kabristanına defnedilmesi müstehaptır. İstisnalar olmakla birlikte sahabe-i kiram genellikle vefat ettikleri yerlerde defnolunmuşlardır. Ancak, cesedin bozulmasından endişe edilmiyorsa cenazenin başka bir şehre veya memlekete taşınmasında ve oraya defnedilmesinde dinî açıdan bir sakınca yoktur. Nitekim ashaptan Sa’d b. Ebi Vakkas (r.a.) ve Said b. Zeyd’in (r.a.) Medine’nin dışında bulunan Akik denilen yerde vefat ettiği ve Medine’ye defnedildiği rivayet edilmiştir.
Muvatta, Cenâiz, 31; Aliyyü’l-kârî, Fethu bâbi’l-‘inâye, I, 457
Ölüm belgesi nasıl ve ne zaman alınır?
Eğer ölüm evde gerçekleşmişse ilk önce 911 aranıp durum bildirilir. Gelen sağlık görevlileri (Paramedics) cenazeyi direk hastaneye götürüp morga koyabileceklerini veya bir umut hayata dönmesi için kalp masajı (CPR) yapabileceklerini izah ederler ve sizi kararınızda serbest bırakırlar. Bundan sonra ölümün gerçekleştiğine dair tutanak tutup size ve başka şahitler varsa onlara da imzalatırlar.
Türk konsolosluğuna durumu bildirmek gerekiyor mu?
Hem defin işlemleri, hem cenazenin uluslararası taşınması için konsolosluktan izin belgesi almak gerekir. Ölümün gerçekleştiği sağlık görevlilerince onaylanınca, yakınlardaki bir cenaze evi, Muslims Funeral Home (Müslüman Cenaze Evi), Islamic Burial Services (İslami Defin Hizmetleri) gibi, bu işlemlerle uğraşan yerler veya kiliselere ait anlaşmalı cenaze evleri bilgilendirilir. Onlar, cenazenin doktorundan ölüm raporunu onaylatır, evden teslim alıp cenaze evine götürürler. Cenaze burada morga konulur ve defin için hazırlanır. Eğer yolculuğa çıkacaksa ilaçlanıp yolculuğa hazırlanır ve uluslararası yönetmeliğe uygun tabut temin işlemleri yapılır.
Bu arada konsolosluktaki onay belgesini temin etmek gerekir. Ölüm belgesi ve cenazenin kimlik bilgileri yanınızda olmak koşuluyla, cenaze evi görevlileri ile birlikte konsolosluğa gidilir ve “defninde sakınca yoktur” belgesi onaylatılır. Bu belgeyle yolculuk veya defin süreci başlamış olur.
Kefen ve diğer malzemeler nereden tedarik edilir?
Amerika’da bazı mescitler kefen temin etme ve yıkama hizmetlerini belli bir ücret karşılığında yerine getirir. Bunun için cenaze, yolculuğa çıkacağı tabut ile birlikte cami veya mescidin gasilhanesine getirilir. Burada yıkanma ve kefenleme işlemleri yapıldıktan sonra yine cenaze evi tarafından alınıp tabutun uluslararası yönetmeliğe uygun taşınmasına müsait mühürleme işlemleri yapılır. Havayollarının kargo şirketine teslim edilir. Cenazeler kargo muamelesi göreceği için, yolculuk boyunca; bindirildiği ve indirildiği yerde gümrük yetkililerince açılmaz, mühürlendiği şekilde sahiplerince teslim alınır.
Gasilhane yoksa kilise ya da mezarlıkların yıkamahaneleri kullanılabilir mi?
Evet. Amerika’da bunun için kiliseye bağlı, anlaşmalı cenaze evleri var. Bu kuruluşlar İslami usullere göre cenazeyi yıkama ve defin işlemlerini yerine getirebilmesi için yer tahsis edip yardımcı olurlar. Amerika’da kanunlar, kişinin inancına ve dinine uygun vecibeleri yerine getirmesi için teşvik etmekte ve izin vermektedir.
Böylesi zor zamanlarda sabırlar temenni eder, işlemlerinizin siz ve sevdikleriniz için en kolay şekilde yürümesini ümid ederiz.
Rabia Yener
Temmuz 2022
Yorum Bırakın / Leave a Comment