Kitap Kulüpleri ve Amerika’dan Örnekler

Alışkanlıkların en asili [1] olarak da tanımlanan okumak, insanoğlunun bilgi edinme kaynaklarının başında gelir. Okumanın, zihin dünyasını geliştirmesi, insanın kendini ve çevresini keşfetmesine yardımcı olması, bilgi dağarcığını artırması, ruh sağlığına katkıda bulunması gibi pek çok faydaları vardır.
Okumak aslında ferdi bir eylemdir. Ama insan bununla kalmayıp, okuduğu üzerinde düşünür ve hatta konuşmak, fikir teatisinde bulunmak ister. Tam da bu maksatla, arkadaş çevresinde kitap okuma etkinliği yapmış olanlarımız vardır.

Biz de bu yazımızda genel olarak kitap kulübü nedir ve nasıl işler konularına değinip, yaşadığımız ülke olan Amerika’dan bazı örnekler vermek istedik.

Kitap Kulübü Nedir?

Kitap kulübü, üzerinde anlaşmaya varılmış bir okuma listesindeki kitapları okuyan ve okudukları kitaplar hakkında konuşan, tahlilini yapan insanlardan oluşan bir gruptur.

Yaygın olan uygulama, belirlenen kitabın katılımcılar tarafından aynı anda okunması ve belli periyotlarla toplanıp okunulan kısım hakkında fikir alışverişinde bulunulmasıdır. Çoğu kitap kulüpleri ayda bir toplanır.

Konular genelde çok akademik olmayan, edebiyat kritikleri tarzında olabilir. Kitap kulüplerinde yelpaze geniş olabilmekle birlikte, sadece belli bir türde kitapların okunduğu kulüpler de bulunmaktadır. (Sadece polisiye, korku, macera vb.) Belli bir yazarın kitaplarının okunduğu kitap kulüpleri de mevcuttur.
Kendi ilgi alanına uyan kulüp bulamayanlar, kendi kitap kulübünü de başlatabilirler.

Nasıl katılırım?

Eğer arkadaş çevreniz kitap okumayı sevenlerden oluşuyorsa bir kitap kulübü oluşturmanız çok da zor olmaz. Ama eğer çevrenizde böyle insanlar bulunmuyorsa, kütüphanelere başvurabilir, kitabevlerinin böyle bir etkinliği var mı diye araştırabilirsiniz. Yaşadığınız şehir, semt ve hatta mahallede ilginizi çekebilecek bir kitap kulübü olup olmadığını kısa bir online araştırma sonucu görebilirsiniz.

Nerede buluşacağız?

Dönüşümlü olarak katılımcıların evinde olabilir. Ama hedeflerden biri de yeni arkadaşlar edinmekse, buluşmalar herkese açık olan kütüphane, kültür merkezi vb. gibi mekanlarda da tertip edilebilir.

Ne okuyacağımıza kim karar verecek?

Kulübünüzün bir teması varsa kitap seçimi daha kolay olacaktır ama eğer bir tema belirlenmediyse her ay yeni bir kitap üzerinde anlaşmaya varmak biraz zor olabilir. Bazı kulüplerde bir lider bulunmakta ve kitap seçimini de o yapmaktadır. Bazen de katılımcılar tavsiyeler getirebilir ve sırayla bu kitaplar okunabilir.

Amerika’dan kitap kulübü örnekleri

Kitap severlere fikir vermesi açısından Amerika’dan bazı kitap kulübü uygulamalarını faydanıza sunuyoruz:

İngilizce okurlar için Oprah Book Club, Amerika çapında geniş kesimler tarafından kabul gören bir kitap kulübü olarak tercih edilebilir. Her ay seçilen kitaplar, ülke çapında kitabevlerinden kolayca temin edilebilir.

Rumpus Book Club, üyelerinden aylık ücret talep etmekle birlikte, her ay okunacak kitabı adresinize gönderir. Kitaplar henüz yayınlanmamış, yeni kitaplardan seçilir.

Free Minds Book Club ’a üye olursanız, kitap okumak için bir araya gelmek yerine, genç mahkumların kitaplara, maddi desteğe ve yazma eğitimine erişmesine yardımcı olursunuz. Ayrıca, kitap ve para bağışında bulunabilir, hapiste bulunan genç yazarlara fikir verebilir, yazıları hakkında geri bildirimlerde bulunabilirsiniz.

Hem okumak, hem de içinde yaşadığınız topluma faydalı olmak isterseniz, Action Book Club’ın çalışmalarına göz atmanızı tavsiye ederiz. Kulüp üyeleri, tavsiye kitap listesinden istedikleri kitabı okuyup, görüşünü belirtebileceği buluşmalara ve diğer üyelerle birlikte toplum hizmetlerine katılabilir. Ya da kendi projesini oluşturup sunabilir.

Books at Work, kitap kulübünü çalıştığınız ofise getirir. Çalıştığınız ortamda, seçeceğiniz kitabı ya da kısa bir hikayeyi okuyup, bir üniversite hocasının moderatörlüğü eşliğinde haftalık buluşmalara katılabilirsiniz. Kulübün web sitesinde verilen bilgiye göre, pek çok dilde, dünya çapında kitap sever bu hizmetten yararlanmaktadır.

Yukarıda listelediğimiz kulüplerin, evinden çıkmak istemeyen kitap severlerin de katılabileceği online seçenekleri de bulunabilmektedir.

Kulübü aktif ve ilgi çekici tutabilmek için

Okumak ve okuduğu kitap hakkında konuşmak son derece keyifli olsa da faydayı had safhada tutabilmek ve katılımcıları çok sıkmamak için bazı hususları göz önünde bulundurmak iyi olabilir.
Aşağıdaki maddeler kitap kulübü toplantılarınızı sıkıcılıktan uzak tutup, iple çekilen buluşmalar olmasına yardımcı olabilir:

Her ay yeni bir tema seçilmesi
Seçilen kitabın çok uzun olmaması (ayda 300 sayfadan uzun olmaması tavsiye edilir)
Kitap bitişinde küçük kutlamalar yapılması
Buluşma mekanlarının arada değiştirilmesi
Online takvimle buluşma ve kitapların takibinin yapılması
Kitapta geçen konu, olay ve kişilerle alakalı yan araştırma ve okumaların yapılması
Küçük oyun ve yarışmalarla toplantılara renk katılması
Yerel bir yazarın kitaplarının seçilmesi
Yeni basılan kitapların tercih edilmesi
Küçük gruplar halinde toplanılması
Kitabın filmi yapılmışsa izlenilmesi
Okumanın yanında başka aktiviteler de yapılması (kitap ve örgü kulübü, kitap ve çay kulübü, kitap ve kurabiye kulübü vs gibi)

Sonuç

Okumak; sağladığı faydalar göz önünde bulundurularak, bizlere ibadet [2] hassasiyetinde yapılması gereken bir eylem olarak tavsiye edilmiştir. Kitap kulüpleri ise, bu asil eylemi teşvik eden ve sistematik duruma getiren meşru bir araçtır.

Umarız bu yazımız, okumayı sevenlerde yeni ufukların açılmasına, henüz okumayla arası ısınmamış olanlarda ise, kıpırtılar oluşmasına vesile olur.
Herkese keyifli okumalar…

Nurgül Çelik
Eylül 2020 – Safer 1442

Dipnotlar:

[1] “Okumak alışkanlıkların en asilidir.” Antoine Albalat
[2] “Çok kitap okuyacağız. Bir ibadet gibi zaman ayıracağız okumaya, öğrenmeye…” Prof. Dr. Mahmud Es’ad COŞAN