En son 2014 yılında görülen ve bir tür ağustos böceği olan “periyodik cicada”lar, 17 yıllık bekleyişin ardından bu yıl tekrar gün yüzüne çıkıyorlar. Amerika Birleşik Devletleri’nin doğu eyaletlerinden Maryland, İndiana, Pennsylvania ve Virginia civarında gözlenen böceklerin yer yer dönüm başına 1.5 milyon civarında olacağı söyleniyor. 

Periyodik bir yaşam sürdükleri için bu adla anılan “Periyodik Cicada”lar, bütün böcekler arasında en uzun ömürlü olanlar olarak biliniyorlar. Parlak kırmızı gözleri ve siyah damarlı açık, zarımsı kanatları bulunan bu böcekler 2,5 cm’den biraz daha uzunlar ve 7 cm kanat açıklığına sahipler.

“Cicada”ların hayat döngüsü

Ağustos böceği larvalarının yer altında olgunlaşma süreci türden türe farklılık göstermekle birlikte, “periyodik cicada”larda bu süre bulundukları yere bağlı olarak 13 ya da 17 yıla kadar uzayabiliyor. “Periyodik cicada” lar, olgunlaşma döneminde toprağa gömülüyor, üremeye hazır olduklarında, genellikle Mayıs ayı ortalarında toprak ısındığında ortaya çıkıyorlar. Üzerlerindeki kabuğu atıp, ağaçlara tırmanıyorlar. Çiftleşip, ağaç dalları arasına yumurtlayan böcekler 4-6 hafta içinde ölüyorlar. Yumurtadan çıkan yeni yavrular ağaçtan düşüp toprağa gömülüyor ve 17 yıllık bekleme nöbetini devralıyorlar.

“Periyodik cicada”ların yanında her yıl ortaya çıkan ağustos böcekleri de bulunuyor ki, onlar da genellikle Temmuz-Ağustos aylarında çıkıyorlar. 

Çevreye etkileri

İnsanlara herhangi bir zararı olmayan bu böceklerin çıkardıkları ses 80 ila 100 desibel arasında ölçülüyor ki, bu da bir çim biçme makinasının çıkardığı sese eşdeğer bir gürültü. “Cicada”lar sadece yüksek ses çıkarmakla kalmıyor, üzerine çıktıkları ağaçlara da zarar verebiliyorlar. Uzmanlara göre, dişi bir böcek, 600’e varan sayıda yumurta bırakabiliyor. Bu da, taze dalların kurumasına sebebiyet verebiliyor. Ayrıca, etrafa bıraktıkları kahverengi kabukların çokluğu rahatsız edici manzaralar oluşturabiliyor.

Bununla birlikte, bu böcekler etrafta bulundukları birkaç hafta boyunca kedi ve köpeklerden tutun da, balık, fare, kaplumbağa ve hatta karıncaların protein açısından zengin beslenmelerine vesile oluyorlar. Ayrıca, kurumuş ağaç dallarını bir nevi budamaları, gün yüzüne çıkarken toprağı havalandırmaları ve hayatları sona erdikten sonra ölü bedenlerinin ağaçlar için önemli bir nitrojen kaynağı görevi görmesiyle çevreye önemli faydaları da bulunuyor.

Cicada hayranları

Tarih boyunca insanlar bu esrarengiz hayvanlardan çok etkilenmiş, onlara değişik manalar yüklemişler.

Günümüzde ise, 17 yıldır bu anı heyecanla bekleyenlerin sayısı az değil. Virginia’da bir merkezde, çocukları bu hayvanlarla tanıştıran, çevreye etkilerini ve korkulacak bir yanları olmadığını anlatan etkinlikler düzenleniyor.

Yukarıda bahsettiğimiz ”cicada” ziyafetine geri dönecek olursak; böceklerin tadına bakanlar, genellikle konserve yapılmış kuşkonmaza benzer bir tada sahip olduklarını söylüyorlar. Değişik tatlar deneme meraklıları, böceklerin ortaya çıkışlarını kutlamak için kurabiyesini bile yapmaktan geri durmuyorlar. 

Nasıl başa çıkmalı?

Uzmanların önerilerine göre;

–      Bahçenizde çok sayıda “cicada” görürseniz, bir hortumla üzerlerine su fışkırtın.

–      Yeni diktiğiniz fide ve diğer bitkilerinizi korumak için etraflarına tel örgü çevirin.

–      Eve girerlerse, üzerlerine kimyasal böcek ilacı sıkmayıp dışarı atın (o böceği yeme ihtimali olan kedi, köpek gibi başka bir hayvanın zarar görebileceğini aklınızdan çıkarmayın).

Uzmanlar “cicada”ların kesinlikle öldürülmemeleri gerektiğini önemle belirtiyorlar. “Periyodik cicada”lar bizimle sadece 1-2 ay kalıp ölecek, yavruları da uzun bir uykuya yatacak. Ama öldürülen her böcek, 17 yıl sonraki çocukların bu muhteşem olaya şahit olma ihtimalini biraz daha azaltacak.

Derleyen: Nurgül Çelik

Kaynaklar