Uygur Özerk Bölgesi’nde Ramazan Bayramı milyonlarca Müslüman tarafından kutlanır. Urumçi, Kaşgar ve Hotan gibi büyük şehirlerdeki birçok tarihi cami, şehrin her köşesinden bayram namazına gelen on binlerce Uygur Türkü ile dolup taşar. Namaza sadece erkekler gider. Erkek çocukların bayram namazına katılması onlar için büyük bir onurdur. Namazdan sonra bütün erkekler toplanıp eve gitmeden önce “Sama Ussuli” denen kutlama dansını icra ederler.
Çocukların ve gençlerin, modern ya da geleneksel, yeni kıyafetler giymesi adettendir. Yetişkin erkekler “doppa” denen kare veya yuvarlak geleneksel şapka giyer. Kadınlar da “etles” denen atlas ipek giyerler. Giyim tarzı genç, orta yaş ve yaşlı insanlar arasında farklılık gösterir. İnsanlar anne baba, akraba, komşu ve dostları ziyaret etmenin yanı sıra, hasta ve yoksulları da evlerinde ziyaret eder. Bayram günü, ahirete göçen sevdiklerine dua etmek için mezarlıkları ziyaret etmek de yaygın bir gelenektir.
Uygurlar, genç-yaşlı herkesi davet ettikleri geleneksel şenlikli eğlence ve buluşmalara ev sahipliği yaparlar. Bu toplantılarda birlikte bayram sevincini kutladıkları canlı gösteriler olur. Komşular, bu toplantılarda sunulacak yemekleri hazırlamada bir araya gelerek yardımcı olurlar. Çocuklar kapıda durarak misafirleri selamlar ve “heytlik” adı verilen bayram harçlığı alırlar. Erkekler el sıkışarak, kadınlar da sarılarak bayramlaşırlar. Yaşlılara büyük saygı duyulur ve onlar için özel seçilmiş yerlere oturtulurlar. Herkes birbiriyle tebrikleşir, yer, içer, şarkı söyler ve geleneksel danslarıyla bayramı kutlarlar.
Yemekler bölgeden bölgeye farklılık gösterse de Uygur mutfağına özgü “Uygur polo” bayramın ana yemeğidir. Bu yemek büyük kazanlarda kuzu, havuç ve pirinçle yapılır. Bunun yanı sıra laghman (elde çekilerek uzatılmış erişte), baharatlı şiş kebap, fırınlanmış samosa (kuzu etli poğaça) ve manta (buharda pişmiş kıymalı mantı) ikram edilen diğer lezzetlerdendir. Bayram sofralarını süsleyen en meşhur tatlı “sangza” denilen yağda kızartılmış bir çeşit hamur işidir. Geleneksel Uygur ekmekleri, kuru meyveler ve kaya şekerlemeleri de bu özel günde ikramlıklar arasında yerini alır.
(Uygur kardeşlerimize en kısa zamanda bayramlarını ve diğer dini ritüellerini özgürce yaşayabilmeleri için dualarımızı gönderiyor ve bu yazımızı onlara ithaf ediyoruz.)
Hazırlayan Filiz Arslan
Yorum Bırakın / Leave a Comment